بالابر چیست؟

بالابر وسیله ای است که توسط آن می توان در محور عمود جابجایی انجام داد. می توان گفت جابجایی در ارتفاع از نیازهای اولیه انسان بوده است و همواره سعی برای یافتن راه حلی برای آن داشته است. اولین یادداشت ثبت شده مستند از یک بالابر را می توان به معمار رومی ویتروویوس نسبت داد که بر اساس گزارش وی، ارشمیدس اولین بالابر ثابت را با کمک نیروی آب در 236 قبل از میلاد ساخته است. در آن زمان، بالابرها از طناب کنفی ساخته می‌شدند و توسط نیروی حیوانات یا نیروی انسان کار می‌کردند. با گذشت سال ها تکنولوژی ساخت بالابرها بهبود یافت تا اینکه تبدیل به چیزی که امروز می بینیم، شدند.

بالابر که با نام های آسانسور بدون کابین، سکوی کار در ارتفاع، سکوی کار هوایی و لیفتراک نیز شناخته می شود، در دو حالت وجود دارد : یا بطور ثابت در قسمتی از ساختمان نصب می شود و یا مجهز به چرخ بوده و روی سطح زمین جابجا می شود. و در هر حالتی افراد یا بار را در ارتفاع جابجا می کند. قاعدتاً میزان جابجایی و ظرفیت حمل در بالابرهای مختلف، متفاوت خواهد بود.

انواع بالابر

همانطور که اشاره شد، این وسیله دارای دو نوع کلی است: بالابر ثابت و بالابر متحرک. بالابرهای ثابت فقط در یک نقطه یا یک مکان و غالباً جهت استفاده در داخل ساختمان ها کاربرد داشته و جای معینی برای استفاده از بالابرهای متحرک وجود ندارد و می توان در نقاط مختلف از آنها استفاده نمود و عمدتاً از نوع هیدرولیکی می باشند. اگر بخواهیم جزئیات بیشتری از انواع بالابر را بیان کنیم، این موارد قابل ذکر است:

• بالابرهای سیار: در واقع همان نوع متحرک بوده و مجهز به چرخ جهت جابجایی روی سطح زمین هستند. برای مثال می توان به بالابرهای ریلی و لیفتراک اشاره نمود.
• بالابر هیدرولیکی آکاردئونی: نوعی بالابر متحرک است که از بازوهای درون هم شکل می گیرد. این بازوها توسط پیم و بوش و شفت به یکدیگر متصل هستند و در زمان باز شدن شکلی شبیه به آکاردئون را به خود می گیرند. در بازار فروش بالابر، این وسیله را با نام های بالابر قیچی و بالابر سیزری نیز می شناسند.
• بوم لیفت (مفصلی و تلسکوپی): نوعی بالابر متحرک است که سبد یا کابین آن که نفر درونش قرار می گیرد، بواسطه بوم های دستگاه به بالا هدایت می شوند. بالابر مفصلی و بالابر تلسکوپی از انواعی هستند که در گسترش سکوی خود از بوم بهره می برند. بالابر مفصلی دارای بوم های تاشونده بوده و بوم های بالابر تلسکوپی درون یکدیگر می روند.

• بالابرهای ثابت: این نوع دستگاه ها فقط در نقطه ای مشخص نصب شده و افراد و وسایل را جابجا می کنند. بالابر خانگی، بالابر فروشگاهی، بالابر باری از انواع آن هستند.

• بالابرهای هیدرولیکی: اصولاً هر نوع بالابری که از نیروی هیدرولیک جهت بالا و پایین رفتن استفاده کند را با این نام می شناسند. هیدرولیک از نیروی محرکه موتور برقی نشأت گرفته و توسط سیال هیدرولیک عمل می کند.
• بالابرهای وینچی: وینچ قطعه ای است که درون آن چرخ دنده هایی وجود دارد که نیروی جنبش گردشی را چندین برابر کرده و این نیرو را منتقل می کند. این قطعه در هر دو نوع ثابت و متحرک بالابرها کاربرد دارد. به بالابری که مجهز به وینچ باشد بالابر وینچی می گویند. به طور معمول بالابر دستی از وینچ استفاده می کند.

• بالابرهای زنجیری: کابین بالابر توسط سیم بکسل بالا و پایین می شود، در برخی شرایط ممکن است به لحاظ فنی به جای سیم بکسل از زنجیر استفاده شود. در این صورت به آن بالابر زنجیری می گویند.

برای آشنایی بیشتر با انواع بالابر و کاربرد و مزایای آنها می توانید کاتالوگ ها و مشخصات فنی موجود در سایت را مطالعه فرمایید.

کاربردهای بالابر

• استفاده در ساختمان سازی: نقش کاربرد بالابر در امور عمرانی و ساخت و ساز انکار ناپذیر است. زمانی که حرف از ساختمان باشد بحث ارتفاع مطرح است، بالابرها هم که اصولاً برای کار در ارتفاع طراحی شده اند، بنابراین می توانند در ساختمان سازی نقشی پر رنگ داشته باشند.
• کاربرد در صنعت و انبارداری: برخی انواع بالابر مختص استفاده در صنایع مختلف هستند. بعنوان مثال صنعت برق (شامل انتقال و خطوط نیرو)، صنعت معادن، صنایع هوایی (تعمیر و نگهداری هواپیما) و صنایع ساخت و ساز. برخی دیگر مختص کار در انبارها و سالن ها و سوله های ذخیره مواد و کالا هستند. از انواع آنها می توان به لیفتراک، استاکر و جک پالت اشاره نمود.

• استفاده در تأسیسات شهری و نگهداری معابر: در اکثر خیابان ها و معابر درون شهری و خارج شهر تأسیساتی همچون تیرهای چراغ برق، پل های عابر پیاده و پل های ماشین گذر، بیلبوردهای تبلیغاتی و … وجود دارد که همگی دارای نقاط مرتفعی هستند و برای ایجاد یا تعمیر آنها نیاز به دسترسی خواهند داشت. بنابراین کاربرد بالابر در این حوزه انکار نشدنی است. حتی ممکن است در برخی معابر خصوصاً در محیط های خارج شهر، برق وجود نداشته باشد، در این موارد سکوی کار در ارتفاع مثل بالابر دستی بسیار کاربردی خواهد بود.
• کاربردهای خانگی و مغازه ها: با اینکه این وسیله یک دستگاه صنعتی است و اغلب کاربردهای صنعتی دارد ولی در مصارف خانگی یا تجاری نیز کاربرد دارد. انواع بالابر خانگی، بالابر فروشگاهی، آسانسورهای هیدرولیکی، بالابر غذابر، جک معلول (بالابر مخصوص معلولین) و … از این موارد هستند.