مقدمه

واژه آسانسور که در زبان فارسی از آن استفاده می گردد، در اصل از کلمه فرانسوی Ascenseur اقتباس شده است. در زبان انگلیسی برای آسانسور از دو واژه Elevator و Lift که به ترتیب از گویش های آمریکایی و انگلیسی هستند. گفتنی است فرهنگستان زبان فارسی استفاده از کلمه آسانبر را برای آسانسور حمل انسان و بالابر را برای آسانسور حمل بار توصیه می نماید. تعریف آسانسور در مبحث پانزدهم مقررات ملی ساختمان : وسیله ای است متشکل از کابین و معمولاً وزنه تعادل و اجزای دیگر که با روش های مختلفی، مسافر (نفر) یا بار یا هر دو را در مسیر بین طبقات ساختمان جابجا می کند. تعریف آسانسور در استاندارد ملی ایران : طبق استاندارد 6303-1 (چاپ اول – آذر ماه 1381) با عنوان مقررات ملی ساختمان و نصب آسانسور، دستگاهی است دائمی که برای جابجایی اشخاص یا کالا، بین طبقات ساختمان بوده و در طبقات خاصی عمل می نماید. دارای کابینی است که ساختار، ابعاد و تجهیزات آن به اشخاص به سهولت اجازه استفاده می دهد و میان ریل های راهنمای عمودی با حداکثر انحراف 15 درجه حرکت می کند. آسانسور به دو نوع کلی آسانسور کششی ( آسانسوری است که حرکت آن بر اثر اصطکاک بین سیم بکسل و شیار فلکه کشش به هنگام چرخش آن توسط سیستم محرکه انجام می شود) و آسانسور هیدرولیکی تقسیم بندی می شود. مطلب مورد بحث ما آسانسور هیدرولیکی بوده و به معرفی کاربرد و ویژگی های آن خواهیم پرداخت.

تعریف و کاربرد آسانسور هیدرولیکی

آسانسور از هر نوعی که باشد اتاقکی است که در راستای عمودی افراد را در طبقات یک ساختمان جابجا می نماید. بنابراین همانند بالابر ثابت در نقطه معینی از ساختمان نصب شده و در طبقات بالا و پایین خواهد رفت. هر دو نوع آسانسور به لحاظ ساختاری دارای اتاقک حمل مسافر (کابین) هستند و فقط مکانیزم عملکرد آنها متفاوت می باشد. در آسانسور هیدرولیکی عامل حرکت کابین، سیلندر و پیستون هیدرولیکی است که نیروی خود را از مسیر سیال هیدرولیکی (روغن هیدرولیک) و توسط سیستم محرکه تأمین می نماید. از این وسیله در ساختمان های کم ارتفاع و همچنین اماکنی که فضای ایجاد موتورخانه آسانسور وجود نداشته باشد استفاده می شود. ویژگی بارز آسانسور هیدرولیکی ایمنی و ظرفیت حمل بالای آن است ولی نسبت به نوع کششی دارای سرعت کمتری خواهد بود. همچنین ممکن است یک ساختمان در زمان احداث به آسانسور مجهز نشده باشد که در این صورت می توان در آن آسانسور هیدرولیکی نصب کرد.

در واقع آسانسور هیدرولیکی تمام ویژگی ها و امکانات یک آسانسور معمولی را داراست، حتی می توان کابین حمل نفر را با تجهیزات مدرن شخصی سازی نمود. امکاناتی که امروزه در آسانسورها کاربرد دارد شامل موارد : نورپردازی، دکمه های احضار و پنل داخل کابین از نوع لمسی و نوری، سنگ کف کابین، آینه، سخنگو، کابین استیل و طلایی و ….

یک آسانسور هیدرولیکی چگونه عمل می کند؟

پمپ هیدرولیکی روغن را وارد سیلندر می کند که پیستون را به سمت بالا می راند. پیستون به کابین آسانسور متصل است، بنابراین هنگامی که پیستون به سمت بالا حرکت می کند، کابین آسانسور نیز به سمت بالا حرکت می کند. هنگامی که کابین آسانسور به مقصد می رسد، دریچه باز می شود و روغن دوباره به مخزن روغن می ریزد و کابین آسانسور را پایین می آورد. سرعت یک آسانسور هیدرولیکی بر اساس اندازه پمپ/موتور و اندازه پیستون تعیین می شود. هرچه پمپ و سیلندر بزرگتر باشد، آسانسور سریعتر خواهد بود. به طور معمول، یک آسانسور هیدرولیکی بین 0.3 الی 0.8 متر بر ثانیه حرکت می کند.

آسانسورهای هیدرولیک دارای مزایای متعددی نسبت به انواع دیگر آسانسورها هستند، از جمله بهره وری انرژی؛ آسانسورهای هیدرولیک نسبت به آسانسورهای کششی از نظر انرژی کارآمدتر هستند. این به این دلیل است که آنها از برق کمتری برای کار استفاده می کنند. عملکرد بی صدا؛ آسانسورهای هیدرولیک اغلب بی صداتر از آسانسورهای کششی هستند. این به این دلیل است که آنها هیچ قطعه متحرکی مانند کابل یا شیار ندارند و همچنین موتور یا ماشین آلات صدایی ندارند. تعمیر و نگهداری کم : آسانسورهای هیدرولیک به تعمیر و نگهداری کمتری نسبت به آسانسورهای کششی نیاز دارند. این به این دلیل است که قطعات متحرک کمتری دارند. هزینه کم؛ بر اساس طراحی ساده و حداقل تجهیزات مورد نیاز برای یک آسانسور هیدرولیک، نصب و راه اندازی آنها نسبت به آسانسورهای کششی هزینه کمتری دارند.

ویژگی ها و مزایای یک آسانسور هیدرولیکی

بدون نیاز به موتورخانه، استفاده از ریل آسانسوری، مجهز به سیستم نجات اضطراری، سامانه الکتروهیدرولیک (یونیت پاور)، برق مورد نیاز تکفاز (خانگی) و یا سه فاز، مجهز به کارسلینگ جهت جابجایی کابین، مجهز به سامانه ایمنی ضد سقوط (پاراشوت)، استفاده از درب لولایی و یا درب اتوماتیک جهت طبقات، استفاده از درب اتوبوسی و یا درب اتوماتیک جهت کابین آسانسور، استفاده از تجهیزات تخصصی در مونتاژ یونیت پاور و سیستم هیدرولیک، قیمت بسیار مقرون به صرفه در قیاس با نوع کششی و گیرلس و روملِس، مجهز به شیر کنترل در انتهای جک هیدرولیک جهت افزایش ضریب ایمنی، استفاده از سیستم برق آسانسور (PLC) پنل برد اعلام طبقات و موزیک و نمایشگر طبقات، افزایش ایمنی سیستم و جلوگیری از خطر سقوط کابین به دلیل استفاده از جک هیدرولیک، کابین آسانسوری با پوشش و تزئین خاص از قبیل تمام استیل، MDF، پانارامیک (شیشه ای)، سرعت آرام و تدریجی در شروع حرکت و هنگام توقف کابین با استفاده از شیرهای چهار سرعته.

کارسلینگ

آسانسور هیدرولیکی جهت جابجایی کابین از کاراسلینگ بهره می برد که مجهز به سیستم ایمنی ضد سقوط (پاراشوت) بوده و از جنس فولاد گالوانیزه است و قابلیت مونتاژ با اتصال پیچ و مهره را دارد. در واقع کارسلینگ قطعه ای است که کابین آسانسور روی آن سوار شده و ایمنی کابین را تضمین می کند.

نیروی محرکه آسانسور هیدرولیکی

بدلیل نصب آسانسور هیدرولیکی در ساختمان های مسکونی و اداری، می بایست کمترین صدا توسط آسانسور تولید شود، از همین رو موتور برقی درون روغن قرار می گیرد. یعنی مجموعه پاوریونیت شامل یک تانک روغن است که موتور درون آن غوطه ور می شود و حین کار تقریباً صدایی از آن شنیده نخواهد شد. برای حرکت نرم کابین هم از شیرهای چند بوبین مانند شیر برقی بلین استفاده می شود.

انواع آسانسور هیدرولیکی

آسانسور هیدرولیکی تک جک

در شرایطی که ظرفیت جابجایی معمولا کمتر 1000 کیلوگرم بوده یا دارای محدودیت فضا باشیم از این دستگاه استفاده می شود. همانطور که از نامش مشخص است این وسیله دارای یک جک هیدرولیکی بوده که در کنار کابین قرار می گیرد.

آسانسور هیدرولیکی دو جک

در ظرفیت های حمل بالا کاربرد داشته و دارای دو جک هیدرولیکی است که کنار کابین قرار می گیرند.

آسانسور هیدرولیکی جک مستقیم

در شرایطی که فضای کافی برای قرار دادن جک های هیدرولیک در کنار کابین وجود نداشته باشد یک جک هیدرولیکی قوی مستقیماً در زیر کابین قرار گرفته و آنرا بالا و پایین می نماید با این شرایط که بدنه جک (سیلندر) داخل زمین قرار می گیرد. در تمام انواع ذکر شده جزئیات و قطعاتی استفاده می شود که در آسانسورهای مرسوم دیگر شاهد هستیم. مواردی مثل درب کابین، درب طبقات، کلید احضار طبقات، کلید های کنترل داخل کابین، تزئینات داخلی کابین شامل نورپردازی و آیینه و استیل کاری و … که تمامی آنها دارای اشکال و انواع متفاوتی که عمدتاً شامل اختلافات ظاهری است می شود. در اجزای کلی نیز همین ترتیب وجود دارد بطور مثال برای آسانسور هیدرولیکی نیز مانند سایر آسانسورهای مرسوم فضای جابجایی کابین (چاه آسانسور) تعبیه می شود.

نصب آسانسور هیدرولیکی چگونه است؟

فرآیند نصب تمام آسانسورهای هیدرولیکی یکسان است. این فرآیند بسته به اندازه ساختمان، اندازه آسانسور و البته منبع برقی که آسانسور را به حرکت در می آورد، می تواند متفاوت باشد. با این حال، نصب آسانسور هیدرولیکی با نصب آسانسور کششی یا آسانسور پنوماتیک متفاوت است. نیروی محرکه در تمام آسانسورهای هیدرولیکی توسط پاور یونیت تأمین می شود که به شرح زیر است :

پاور یونیت هیدرولیک

یک پکیجی است که با کنار هم قرار گرفتن چندین وسیله و قطعه نیروی محرکه آسانسور را ایجاد می کند. پاور یونیت شامل الکتروموتور، تانک روغن (محفظه ذخیره سیال هیدرولیک)، روغن هیدرولیکی، پمپ هیدرولیکی، شیر برقی هیدرولیک، شلنگ و اتصالات جریان دهنده می باشد. بسته به اینکه آسانسور هیدرولیکی از چه نوعی باشد روش نصب آن نیز متفاوت است.

نصب آسانسور هیدرولیکی جک مستقیم 

این نوع آسانسور نیاز به حفر سوراخی به اندازه قطر سیلندر جک هیدرولیک در زیر فضای چاله آسانسور (کف چاله) دارد. منظور از جک مستقیم همین است، یعنی جک هیدرولیکی بصورت مستقیم زیر کابین قرار می گیرد و کابین را به بالا و پایین هدایت می کند. در این روش جک هیدرولیکی درون زمین قرار می گیرد بصورتی که کل سیلندر مدفون شده و پیستون (شفت) از داخل آن بیرون می آید. بالابر یا آسانسورهایی که با این روش نصب می شوند دارای قدرت بسیار بالایی هستند و البته در جاهایی کاربرد دارد که فضای کافی برای نصب جک در کنار کابین وجود ندارد.

نصب آسانسور هیدرولیکی جک بغل

در این نوع آسانسورها همانطور که از نامش پیداست جک یا جک ها در کناره های کابین و روی سازه آهنکشی شده سوار می شوند. هر نوع آسانسوری دارای فضایی جهت حرکت کابین در راستای عمود می باشد که همانطور که گفته شد به آن چاه آسانسور گفته می شود، سازه فلزی که کل قسمت های آسانسور روی آن سوار است، دورتادور چاه یا حداقل روی یکی از اضلاع اصلی آن نصب می شود. جک های هیدرولیکی روی قسمت پایینی سازه نصب شده و به کمک سیم بکسل یا زنجیر کابین را هدایت می کنند. برای هدایت صحیح و مستقیم و بدون انحراف باید روی سازه ریل های هدایت کننده نیز نصب شوند. این ریل ها را ریل های آسانسوری می نامند که سایز و شماره های مختلفی دارند. در هر قسمتی که یک جک هیدرولیکی وجود داشته باشد، یک جفت ریل موازی نصب خواهد شد، که جک با ریل ها در یک راستا هستند. در قسمت بالایی جک که منتهی به سر پیستون است، قطعه ای به نام سرجک قرار دارد که بواسطه دو کفشک روی ریل سوار شده و نیروی ایجاد شده توسط جک را به ریل ها هدایت کرده و نهایتاً کابین آسانسور جابجا می شود.

مراحل نصب آسانسور هیدرولیکی

آماده سازی محل نصب و تأمین برق مورد نیاز

تخمین صحیح ارتفاع جابجایی

تهیه آهن آلات و تجهیزات مربوط به نصب سازه آسانسور

آهنکشی و نصب سازه آسانسور به همراه ریل های هدایت کننده

نصب کابین آسانسور

راه اندازی و نصب سیستم برق و هیدرولیک آسانسور

بازرسی و تست قبل از شروع به کار دستگاه

جهت جزئیات بیشتر روند نصب آسانسور هیدرولیکی می توانید به سایت آسیا برج مراجعه نمایید.

هزینه نصب آسانسور هیدرولیکی

شاخص هایی که در تعیین قیمت نصب آسانسور هیدرولیکی تأثیر گذار هستند شامل موارد زیر می باشد :

میزان ارتفاع جابجایی

میزان ظرفیت حمل

تجهیزات و امکانات اضافی

تزئینات خاص

قیمت آسانسور هیدرولیکی

چندین عامل در تعیین قیمت آسانسور هیدرولیکی موثر هستند : محل نصب: با توجه به اینکه محل فروشنده با محل خریدار چه میزان فاصله ای داشته باشد مهم است. زیرا مواردی از قبیل بارگیری، ارسال و تخلیه تجهیزات و قطعات در قیمت تاثیرگذار خواهند بود. همچنین میزان فاصله جهت تأمین قطعات مهم است. ارتفاع جابجایی: به هر میزان که ارتفاع جابجایی بیشتر باشد قیمت آسانسور هیدرولیکی نیز بالاتر خواهد بود. ظرفیت جابجایی: مشابه ارتفاع، هر میزان که ظرفیت حمل بیشتر باشد قیمت نیز بالاتر خواهد بود. نوع تجهیزات بکار رفته: نوع پاوریونیت (سیستم محرکه)، نوع درب ها و کلیدها، امکانات و تزئینات داخل کابین، تجهیزات ایمنی دستگاه مثل پاراشوت و …

فروش آسانسور هیدرولیکی

تأمین کنندگان زیادی در سطح کشور مشغول به فروش آسانسور هیدرولیکی هستند. تفاوت در برند، گارانتی و خدمات پس از فروش تامین کنندگان می باشد. برای کسب اطلاع دقیق و شرایط فروش آسانسور هیدرولیکی می توانید به وبسایت www.asiaborj.com مراجعه فرمایید. در پایان اگر قصد خرید آسانسور هیدرولیکی را دارید به محل نصب، ارتفاع مورد نیاز و ظرفیت نفرات که قصد جابجا شدن را دارند، دقت فرمایید.

سؤالات متداول

آسانسور هیدرولیکی برای چه ساختمان هایی مناسب است؟

آسانسور هیدرولیکی مختص ساختمان هایی با ارتفاع نهایی 20 متر است. این نوع آسانسور با وجود محدودیت در ارتفاع دارای قدرت زیادی می باشد. بعضی اوقات حین ساخت و ساز، فضایی جهت نصب آسانسور تعبیه نمی شود و لزومی هم در نظر گرفته نمی گردد ولی بعد از مدتی ممکن است ساکنین نیاز به آسانسور داشته باشند که در این صورت آسانسور هیدرولیکی بهترین گزینه خواهد بود.

چقدر فضا برای نصب آسانسور هیدرولیکی لازم است؟

اصولا تمامی آسانسورها برای نصب فضای مشابهی اشغال می کنند که این فضا به میزان ارتفاع و ظرفیت حمل و ابعاد کابین مورد نیاز بستگی دارد، با  این تفاوت که برای نصب آسانسور هیدرولیکی نیازی به فضای موتورخانه نخواهد بود و از محاسن این وسیله است.

مدت زمان نصب آسانسور هیدرولیکی چقدر است؟

بعد از آماده سازی محل نصب، بسته به ابعاد آسانسور، مدت زمان نصب آسانسور هیدرولیکی بین 24 ساعت الی یک هفته می باشد که نسبت به سایر انواع آسانسورها، مزیت این دستگاه محسوب می گردد.